%
80 procent liczników użytkowników końcowych energii elektrycznej powinno do 2020 r. spełniać definicję “liczników inteligentnych”. Wygląda jednak na to, że cel ten nie zostanie osiągnięty. Pojawiają się także głosy kwestionujące taki cel jako względnie mało istotny z perspektywy modernizacji unijnego sektora energetycznego.
11 lat minęło od unijnej dyrektywy 2009/72/WE zakładającej wyposażenie przynajmniej 80 procent użytkowników końcowych energii elektrycznej w liczniki inteligentne.
Jak wynika z badania benchmarkingowego, które zleciła Komisja Europejska w 2019 r.:
- do 2024 r. w UE zainstalowanych będzie blisko 225 milionów inteligentnych liczników energii elektrycznej i 51 milionów inteligentnych liczników gazu. Stanowi to potencjalną inwestycję w wysokości 47 mld EUR
- Oczekuje się, że do 2024 r. dopiero 77 proc. europejskich konsumentów będzie miało inteligentny licznik energii elektrycznej. Tylko 44 proc. będzie miało licznik licznik inteligentny gazu.
- Koszt instalacji inteligentnego licznika w UE wynosi średnio od 180 do 200 EUR
- Średnio inteligentne liczniki zapewniają oszczędności w wysokości 230 EUR w przypadku gazu i 270 EUR w przypadku energii elektrycznej na punkt pomiarowy (podzielone między konsumentów, dostawców, operatorów systemów dystrybucyjnych itp.), a także średnie oszczędności energii w wysokości co najmniej 2% i aż 10% w oparciu o dane pochodzące z projektów pilotażowych.
Ten sam raport przewiduje, że Polska może osiągnąć oczekiwany stopień penetracji AMI (Advanced Metering Infrastructure): 80 proc., do 2026 r.
Korzyści z inteligentnych liczników
Zdaniem Komisji Europejskiej, ponieważ inteligentne sieci rozwijane w oparciu o liczniki AMI zbierają i przetwarzają informacje o podaży i popycie, to są one szczególnie korzystne dla integracji coraz zwiększania udziału OZE w rynku energii elektrycznej. Wspomagają także upowszechnienie nowych technologii takich jak magazynowanie energii i ładowanie pojazdów elektrycznych (EV). Jednocześnie pomagają zachować stabilność i wydajności systemu energetycznego. Zwiększają też atrakcyjność biznesową modelu prosumenckiego – umożliwiając śledzenie potrzeb sieci i sprzedaż prądu w porach, kiedy będzie to najbardziej opłacalne.
Inteligentne sieci umożliwiają też nowym uczestnikom rynku wprowadzenie do oferty konsumenckiej nowych rodzajów usług. Efektywność tego podejścia jest ściśle związana z możliwością lepszego zarządzania kosztami i podnoszeniem efektywności energetycznej. Nowi gracze na rynku energetycznym zaproponują zapewne alternatywne modele i rozwiązania techniczne niż obecnie dostępne. Zwiększyłoby to konkurencję na rynku detalicznym.
Zdaniem Komisji Europejskiej, stopniowy rozwój inteligentnych sieci spowoduje, że europejski sektor energetyczny przestanie być nastawiony na infrastrukturę, a staje się coraz bardziej zorientowany na usługi.
Kontrargumenty z państw członkowskich i firm
Nie wszyscy podzielają jednak entuzjazm Komisji. Jak podaje Euractiv, tylko nieliczne kraje zakończyły wdrażanie inteligentnych liczników, a kilka innych, i tu wymienia się przede wszystkim przykład Niemiec, w ogóle zrezygnowało z wdrożenia inteligentnych liczników w skali kraju.
Tymczasem niektóre kraje, które dokonały upgrade’u swoich sieci liczników do standardu AMI, np. Wielka Brytania, napotkały na istotne trudności. Jak się bowiem okazało, niektóre modele liczników przestaną prawidłowo funkcjonować, kiedy konsument zdecyduje się na zmianę dostawcy energii.
Markus Merkel, starszy doradca zarządu niemieckiego operatora systemu dystrybucyjnego (DSO) EWE, powiedział na konferencji Eurelectric, że „nie ma uzasadnienia biznesowego” dla wdrożenia inteligentnych liczników w Niemczech. Jego słowa wywołały prawdziwą burzę i sprostowanie ze strony Eurelectric. Anamaria Olaru, rzeczniczka tej europejskiej konfederacji rynku elektroenergetycznego podkreśliła, że pomiędzy perspektywą operatorów sieciowych a perspektywą konsumencką zachodzą w tym zakresie rozbieżności. Jeśli jednak spojrzeć na analizę Transformacja2050.pl poświęconą sieciom inteligentnym, okazuje się, że również nasi eksperci wiążą z AMI – inteligentnymi systemami pomiarowymi w sieci elektrycznej – relatywnie niewysokie nadzieje.
Co dalej?
Portal internetowy „Transformacja 2050”, który właśnie odwiedzasz, to kontynuacja projektu foresightowego Energia 2050. Pragniemy, aby portal, podobnie jak projekt „Energia 2050”, był źródłem wartościowej, eksperckiej, nietuzinkowej wiedzy na tematy związane z przyszłością rynku energii, transformacją energetyczną i pokrewnymi tematami. „Transformacja 2050” jest otwartą trybuną rozmowy o przyszłości energetyki w polskich miastach, animowanej przez Veolię Energia Polska oraz specjalistów w zakresie foresightu strategicznego z firmy 4CF. Zapraszamy do kontaktu i współtworzenia tego portalu ekspertów i interesariuszy rynku energii.
Jeśli zainteresował Cię powyższy artykuł, to z pewnością chętnie zobaczysz i przeczytasz także:
O portalu
Transformacja 2050 to transdyscyplinarny projekt badawczy realizowany przez Veolię Energia Polska SA we współpracy z firmą foresightową 4CF. Portal Transformacja 2050 jest trybuną otwartej rozmowy o przyszłości energetyki w polskich miastach. Interesariusze sektora mówią tu o najważniejszych wyzwaniach związanych z transformacją energetyczną i o przyszłości branży.
