- Czy da się zasilić wzrost gospodarczy węglem?
- Czy możemy zacisnąć zęby i znosić długofalowe skutki zmian klimatycznych?
Scenariusz powrotu węgla, to opis Polski w przyszłości, na ścieżce do której bieżące interesy wzięły górę nad racjonalnym planowaniem. W scenariuszu tym paliwa kopalne pozostają głównym źródłem energii w kraju, a niekontrolowane zmiany klimatyczne pustoszą europejską i polską gospodarkę. Wysokie ceny prądu oraz kurczące się zasoby wzmacniają dodatkowo zależność energetyczną kraju od wschodnich sąsiadów. Szczegółowy scenariusz powrotu węgla, który stworzono w procesie analitycznym z udziałem ekspertów energetyki oraz uznanych metod foresightu strategicznego został przedstawiony poniżej.
SCENARIUSZ 2050: POWRÓT WĘGLA
W 2050 w Polsce węgiel wciąż pozostaje najważniejszym źródłem energii, mając ponad 40 proc. udziałów w miksie energetycznym. Śmiałe plany Komisji Europejskiej z końca drugiej dekady XXI wieku, dążące do bardzo silnego uregulowania energetyki wysokoemisyjnej, nie wytrzymały starcia z prawami rynku. Wybierając między “kryzysem jutro”, a “ociepleniem za 30 lat” obywatele UE postanowili nie narzucać sobie dodatkowych obciążeń ekonomicznych, zwłaszcza w świetle rosnącej presji ze strony coraz bardziej konkurencyjnych Chin i Indii.
Węglowa trigeneracja
Ta zmiana w polityce UE przyniosła znaczące skutki dla polskiego sektora energetycznego, który nie będąc związany ograniczeniami w zakresie kwot emisji CO2 do atmosfery nie musiał dalej inwestować w OZE.
Dlatego tradycyjne elektrownie pozostają dziś dominującą formą produkcji energii, a węgiel stanowi główny surowiec używany do wytwarzania prądu, ciepła oraz chłodu.
Przy czym to właśnie zapotrzebowanie na chłód rośnie najszybciej w związku ze wzrostem średnich rocznych temperatur o ponad 2,5 oC w porównaniu do ery przedindustrialnej.
Błedne koło
Podejmując decyzję o pozostaniu przy energetyce węglowej Polska ulokowała się wewnątrz błędnego koła – starając się rozwiązać problemy z zapotrzebowaniem na chłód zwiększa emisję CO2 do atmosfery, co skutkuje dalszym nasileniem efektu cieplarnianego.
Tempo wzrostu krajowych emisji CO2 jednak w ostatnich latach nieco wyhamowuje. Jest to efektem ubocznym spadku siły nabywczej Polaków oraz wysokich cen energii. Olbrzymie nakłady poniesione na likwidację skutków i adaptację do zmian klimatycznych pociągnęły za sobą gigantyczną recesję na całym kontynencie, która tym razem nie ominęła Polski. Jednocześnie malejące rezerwy węgla krajowego oraz rosnące koszty jego wydobycia przyczyniły się do wzrostu cen energii.
Strategiczne ryzyka dostaw
W świecie przyszłości wysoka zależność od węgla jest ponadto poważnym zagrożeniem dla polskiego bezpieczeństwa narodowego. W świetle kurczenia się narodowych rezerw tego surowca Polski rząd zwiększa import z Ukrainy i Rosji, co umocniło zależność energetyczną kraju od dostaw ze wschodu.
Co dalej?
Portal internetowy „Transformacja 2050”, który właśnie odwiedzasz, to kontynuacja projektu Energia 2050, w ramach którego wykorzystaliśmy m.in. metodę scenariuszową. Pragniemy, aby portal, podobnie jak projekt „Energia 2050”, był źródłem wartościowej, eksperckiej, nietuzinkowej wiedzy na tematy związane z przyszłością rynku energii, transformacją energetyczną i pokrewnymi tematami. „Transformacja 2050” jest otwartą trybuną rozmowy o przyszłości energetyki w polskich miastach, animowanej przez Veolię Energia Polska oraz specjalistów w zakresie foresightu strategicznego z firmy 4CF. Zapraszamy do kontaktu i współtworzenia tego portalu ekspertów i interesariuszy rynku energii.
Jeśli zainteresował Cię powyższy scenariusz, to z pewnością chętnie przeczytasz poniższe artykuły:
O portalu
Transformacja 2050 to transdyscyplinarny projekt badawczy realizowany przez Veolię Energia Polska SA we współpracy z firmą foresightową 4CF. Portal Transformacja 2050 jest trybuną otwartej rozmowy o przyszłości energetyki w polskich miastach. Interesariusze sektora mówią tu o najważniejszych wyzwaniach związanych z transformacją energetyczną i o przyszłości branży.
